hoofdartikel (2)

Nieuw tabaks- en sigarenhuis op de Dam

In januari 1857 sloot Hajenius een vennootschap met de 25-jarige Hendrik Willem Nijman uit Zutphen: �Betrekkelijk den Handel in Sigaren en het fabriceren en verkoopen van Tabak en Snuif �. De naam P.G.C. Hajenius bleef gehandhaafd. In datzelfde jaar zakte de economie behoorlijk in, terwijl ook nog eens de handel in voornamelijk Amerikaanse tabak naar de grote tabaksmarkt in Bremen verdween. Een keer ten goede was de spectaculaire stijging van de tabaksaanvoer uit Java: in 1861 bijna drie, in 1865 bijna vijf miljoen kilo. En� in 1864 bracht tabakshandelaar Jacob Nienhuys, oprichter van de Deli-Maatschappij, 50 pakken Noord-Sumatra aan de Nederlandse markt, de eerste Deli-tabak, voorbode van reusachtige winsten, de zogenoemde Deli-miljoenen.

Winkel verhuist naar de Dam

Door een Raadsbesluit van 1868 tot verbreding van de Halsteeg tot de Damstraat moest het sigarenmagazijn �De Rijnstroom� uit de Warmoesstraat verdwijnen. Tot overmaat van ramp besloten de drie zonen van Pantaleon te emigreren: de oudste naar Kaap de Goede Hoop, de andere twee naar Batavia. Dat betekende dat er geen Hajenius-opvolgers meer waren. Hajenius� opvolger Hendrik Willem Nijman liet een nieuw tabaks-en sigarenhuis bouwen aan de zuidzijde van de Dam op de hoek van de Beurssteeg (het huidige Rokin). Het in renaissance stijl opgetrokken pand uit 1868/69, naar een ontwerp van architect H.J. van den Brink, dat opnieuw de naam De Rijnstroom kreeg, paste qua stijl heel goed bij het nabij gelegen Koninklijk Paleis. De winkel werd geopend op 25 augustus 1869. �Een ruime winkel, betimmerd met edele houtsoorten en met kolossale vensters. Monumentale massieve marmeren toonbank. Een vloer van Trierse tegels. Toonkasten rondom de winkel. Elegante gaskronen en luchters. Geen winkel hier te lande kan met deze sierlijkheid wedijveren. Zelfs in het buitenland wordt geen tabakswinkel als deze aangetroffen�, aldus het Algemeen Handelsblad.

�Een magazijn van den eersten rang�

�De hoofdstad, reeds zoo rijk aan prachtige winkels, telt een sieraad te meer, door den nu voltooiden bouw van het sigarenmagazijn des heeren H.W. Nijman, firma P. G. C. Hajenius, hofleverancier, hoek van den Dam en Beursstraat. Het sierlijke, nieuwe gebouw is de oude, gerenommeerde zaak waardig. De firma bestaat 42 jaren; heeft zich steeds, bij toenemende konkurrentie, als magazijn van den eersten rang gehandhaafd en toont inderdaad wel met den tijd mede te gaan, die niet tevreden met uitstekende artikelen tot billijken prijs, bovendien ook voor het oog veeleischend is, en bij alles schoone vormen wil. Aan dien eisch van schoone vormen is op de loffelijkste wijze voldaan, door den verdienstelijken architect, den heer H.J. van den Brink, te Rijsenburg bij Driebergen.� Amsterdamsche Courant 25 augustus 1869.

Hofleverancier van Prins Hendrik

�Z.K.H. Prins Hendrik der Nederlanden heeft onzen stadgenoot, den Heer H.W. Nijman, eigenaar der firma P.G.C. Hajenius, vergund, naast de reeds door hem gevoerde koninklijke wapens, ook dat van Z.K.H. te mogen plaatsen, met den titel van Hd. Hofleverancier.� Algemeen Handelsblad 2 augustus 1869

Hendrik Willem Nijman (Zutphen 1831 - Amsterdam 1892). Schilder Jan W. Haverkamp 1892.

Arend Joachim Neander Nijman (1866 - 1926). Schilder H. Bogaerts 1926.

Zuidzijde van de Dam tussen Kalverstraat en Beurssteeg (Rokin). Links op de hoek het pand van Sigaren- en Tabaksmagazijn P.G.C. Hajenius. Vlak naast Hajenius op het Rokin, nog net zichtbaar het Algemeen Advertentiebureau Nijgh & Van Ditmar. Tekening Tinus de Jongh 1913. Coll. Hajenius

Tabakstrommeltje uit de verzameling memorabilia van Hajenius. Coll. Hajenius