Home 1 2 3 4
winkelstories * * * * * auteur & copyright: els van wageningen email [email protected] * * * * * webdesign: wynneconsult email [email protected]
hoofdartikel (1)

Toonaangevend op het gebied van meubels en moderne vormgeving

Metz & Co is al meer dan 100 jaar gevestigd op de hoek Keizersgracht 455/ Leidsestraat, maar bestaat al meer dan 250 jaar. Van een kleine 18de eeuwse stoffenzaak in de Sint Antoniesbreestraat groeide Metz in de 20ste eeuw uit tot een inspirerende ontmoetingsplaats voor vormgevers, ontwerpers, architecten en hun bewonderaars. Metz trok in 1895 de aandacht van het vooruitstrevende publiek met de verkoop van de artistieke Liberty stoffen. Het was vooral Joseph de Leeuw, eigenaar en directeur van Metz & Co tussen de beide wereldoorlogen, die het warenhuis tot grote bloei bracht. Kunst en commercie leken het toen goed met elkaar te kunnen vinden. De Leeuw bracht het werk van ontwerpers als Oud, Rietveld, Bodon, Salomonson, Stam, Le Corbusier, Von der Rohe, Breuer en Aalto onder de aandacht van het winkelend publiek. Doordat hij met zijn enthousiasme deze ontwerpers voor zijn zaak wist te winnen, werd Metz & Co toonaangevend in Nederland op het gebied van meubels en moderne vormgeving. Zijn zoon Hendrik de Leeuw die de winkel na de oorlog op dezelfde voet voortzette, verkocht in 1973 bij gebrek aan opvolging Metz & Co aan het Liberty Concern in Londen. Beide zaken hadden al sinds 1902 nauw samengewerkt. In 1988 is Metz overgenomen door een investeringsmaatschappij.

Moses Samuels uit Metz

De firma gaat er vanuit dat Moses Samuels afkomstig uit het Franse Metz, zich omstreeks 1740 in de Jodenbreestraat vestigde als handelaar in Franse zijden stoffen en linten. Vanaf 1776 noemde hij zich Moses Samuels Metz. In 1786 verhuist hij zijn groothandel naar het pand ' De Koning van Engeland' in de Sint Antoniesbreestraat (nu 51) bij de Snoekjessteeg. In 1794 deed Moses zijn bedrijf over aan zijn drie zonen Samuel, Jonas en Daniel. De laatste van de familie Metz was Daniel Samuel Metz (1795-1878), zoon van Samuel, die in 1857 zijn handel verkocht aan zijn neef Isaac Magnus Cantor (1833-1905) en Aron Levie Citroen (1808-1877). Vanaf die tijd werd de winkel voortgezet onder de naam Metz & Co. Ook al kwamen in al die jaren andere eigenaren, de naam Metz is altijd gebleven. Joseph de Leeuw (1872-1944) kwam als 13-jarig jongentje in dienst bij Metz & Co en werd in 1896 mede-vennoot van Theodoor Citroen, de zoon van Aron.

Klik voor vergroting

'Bijna geen dame in Nederland die den naam Metz niet kent'

In 1902 verhuist Metz & Co naar een ruimere behuizing in de Kalverstraat 185-187. Een eigen inkoophuis in Lyon, in dagelijkse verbinding met de zijdefabrikanten, zorgde voor regelmatige toezending van de nieuwste artikelen. Al in 1895 ging Metz de beroemde Liberty-stoffen verkopen. Om te voorkomen dat andere winkeliers nagemaakte stoffen onder het Liberty-label gingen leveren, kreeg Metz in 1902 het generaal agentschap voor heel Nederland van Liberty & Co Ltd in Londen. Vandaar dat de winkel in de wandeling jarenlang zowel Metz als Liberty werd genoemd. Ook de firma zelf bezigde aanvankelijk beide namen in advertenties en folders. In een folder uit 1904 lieten de eigenaren van Metz hun klanten weten dat gebleken was dat het 'artistiek ontwikkelde gedeelte van het koopend publiek, zeker zij die Liberty's magazijnen te Londen door eigen aanschouwing kenden, zo mogelijk alle producten van Liberty gaarne hier ter stede verkrijgbaar zagen.' Dit 'verlangen' van de klant resulteerde in een uitbreiding van de zaak met een ' Fancy-Goods, een Needlework, een Costume en een Ladies Hat Department.'

Klik voor vergroting

Bestelwagen, begin jaren twintig.

Schoolplaat van B. Bueninck (detail). De Leidsche straat te Amsterdam. J.B. Wolters, Groningen, 1915.

Klik voor vergroting

Vestigingen in Amsterdam

1740? - 1786 Jodenbreestraat
1786 - 1902 Sint Antoniesbreestraat 51
1902 - 1908 Kalverstraat 185 - 187
1908 - 2012 Keizersgracht 455/hoek Leidsestraat
1938 - 1976 Keizersgracht 449 - meubelafdeling

Meubelwerkplaats

1921 - 1926 Passeerderstraat 40
1926 - 1970 1e Oosterparkstraat 51- 53

Ateliers

1921 - 1927 Lange Leidsedwarsstraat 12
1927 - 1970 Kerkstraat 45-49

Vestigingen elders

1912 - 1927 Hoogstraat 10, Den Haag
1928 - 1977 Hoogstraat 16, Den Haag
1960 - 1977 Annastraat 5-7, Den Haag
1977 - 1981 Plaats 13A, Den Haag
1969 - 1970 Herestraat 26, Groningen
1968 - 1988 Winkelcentrum Schiphol

'Er is bijna geen dame in Nederland die in verband met zijde, niet den naam Metz kent. Een zaak die meer dan 130 jaar bestaat en levenskrachtiger dan ooit haar plaats inneemt, geeft onzes inziens voldoende waarborg, dat zij het juiste weet aan te bieden en het vertrouwen der koopers bezit�' ( Folder Metz 1904)

sluiten

sluiten

sluiten

Bestelwagen, begin jaren twintig

sluiten

Schoolplaat van B. Bueninck (detail). De Leidsche straat te Amsterdam. J.B. Wolters, Groningen, 1915.